zondag 30 december 2018

Wat is nu eigenlijk de bedoeling?


deze gehandicapte, bejaarde man fietste op eigen kracht door Engeland

Het werd mij al vroeg bijgebracht: in een veranderingsproces volgt de structuur de inhoud. Hiermee wordt bedoeld dat iedere verandering in de eerste plaats moet gaan om inhoud. De vraag hoe je een en anders vervolgens organiseert, de vorm, dat is van ondergeschikt belang.

Een modernere benadering van veranderingsprocessen sluit hier op aan: hierin wordt primair gevraagd naar de bedoeling. Hiermee wordt verwezen naar de verhaallijn: vanuit welk verhaal doe je de dingen zoals je ze doet? In deze benadering gaat het dus niet eens zozeer om de verandering, maar veel meer om de vraag naar de essentie. Dit vanuit de overtuiging dat hiermee als vanzelf in een organisatie de juiste beweging ontstaat.

Ik heb deze inleiding nodig om uiteindelijk uit te komen bij de wijze waarop veranderingen in het ApGen de laatste jaren worden ingericht. Ik denk dat we steeds meer op een zandpaadje terecht aan het komen zijn, terwijl we zoeken naar de doorgaande weg. En ik denk ook dat dit vooral te maken heeft met de wijze waarop tegen verandering wordt aangekeken.

Eerst dat principe van structuur en inhoud. Als het de afgelopen jaren ergens over is gegaan, dan is het over de structuur of de vorm. Ik doel hiermee op de wijzigingen in arbeidsnamen en het wegvallen van het gebruik om elkaar broeder en zuster te noemen. De kritiek die wordt geuit op de vorm van de erediensten, waarbij ook wordt geëxperimenteerd met het volledig weglaten van rituelen en andere gebruiken die duiden op een religieuze intentie. De steeds ingewikkelder procedure voor lidmaatschappen.

Wat hierin opvalt is een volkomen afwezigheid van inhoud. Het zijn uitsluitend vormdiscussies en die worden in hoog tempo gevoerd.

Dan de bedoeling. Die vraag is cruciaal om te begrijpen wat er momenteel gebeurt. Als je de bedoeling helder hebt, begrijp je ook de drijfveer van het handelen van al degenen die vanuit deze bedoeling bezig zijn.

Als ik de vele initiatieven goed begrijp die vanuit het huidige bestuur van het ApGen worden ondernomen, dan zou ik als bedoeling formuleren: "ervoor zorgen dat we weer instroom van nieuwe leden hebben, zodat de continuïteit is gewaarborgd." En vanuit die bedoeling zijn allerlei acties ook goed te begrijpen: de uitgave van "Vandaag", een tijdschrift waarin je goed moet zoeken naar de relatie met het ApGen; de themagesprekken over opvoeding, rouwverwerking, relaties, maar onder een andere naam dan ApGen omdat deze naam drempelverhogend zou werken; het halsstarrig weerstand bieden tegen iedere suggestie dat we gewoon een kerk zouden zijn met een eigen samenhangend wereldbeeld, want ook dat werkt drempelverhogend; en ga zo maar door.

Is dit allemaal verkeerd?

Neen. Het is alleen de vraag of dit "de bedoeling" is...

Een wonderlijk moment was dat op een gegeven ogenblik "het geloofsverhaal" werd gepresenteerd. Iemand had ergens een keer begrepen dat "het verhaal" belangrijk zou zijn als samenbindend element.

Door een hele groep is vervolgens lang gediscussieerd over hoe dit verhaal er dan zou moeten uitzien. Er is lang gesproken over de juiste formuleringen. En opeens was het er: "ons verhaal".

Alleen... het was niet "mijn verhaal". Er stond geen onzin in, zeker niet. Maar je kan een verhaal nu eenmaal niet van bovenaf opleggen. En dat is precies wat er gebeurde. Het staat vast ergens op de website, maar ik zou eerlijk gezegd geen idee hebben wat er precies in staat.

Ooit stond in de statuten van het ApGen (ik weet niet de letterlijke tekst) dat we ons wilden richten op het voortzetten van het werk van de Eersteling (zoals Jezus bij ons soms wordt genoemd). En vanuit die eenvoudige tekst werd week in, week uit, een verhaal, mijn verhaal, ons verhaal, opgebouwd. Zo krachtig, dat dit nog steeds een warme plek in mijn hart heeft.

We hadden dus een verhaal. Alleen, we waren vergeten dat ook een verhaal zich moet kunnen ontwikkelen. Zich verder moet vormen. Een verhaal leeft.

En opeens was die tekst verdwenen uit de statuten. En opeens verdween dit verhaal naar de achtergrond. En we kwamen in de wereld van de maakbaarheid. Er moest een heel nieuw verhaal komen. Dat blijkt toch lastig.

Maar we hadden dus een verhaal. Een mooi en waardevol verhaal. En dat verhaal begon 2000 jaar geleden met een mens die maar door weinigen werd begrepen.

Laten we ons realiseren dat Jezus ook nooit een kerk heeft gesticht. Dat hij zich helemaal niet druk maakte over ledenaantallen of arbeidsnamen. Dat hij werkte vanuit een totaal andere bedoeling: God als macht der Liefde een menselijk gezicht geven.

Laten we toch terugkeren naar dat verhaal en proberen om hier op verder te borduren. De boodschap van deze timmermanszoon is immers nog altijd actueel.

Laten we wat meer geloof hebben in zijn boodschap en in onszelf.

En weet je? Dan werk je vanuit een heel andere bedoeling en ontdek je hele andere wegen...

Dan zou je zomaar eens bergen kunnen verzetten...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten