Kun je nog zingen?

Ik was zestien en ik werd lid van het plaatselijke zangkoor.

Dat was toen, we hebben het over de jaren '70 van de vorige eeuw, niet ongebruikelijk. Zeker in die tijd vormden een zangkoor het hart van de gemeenschap en jong en oud nam hieraan deel.

Dat betekende dus in ieder geval iedere maandagavond zangrepetitie. Om de één of andere, wonderlijke reden, was in alle lokale gemeentes de maandagavond bestemd voor de zangrepetitie. Nog steeds is dit in de meeste gemeentes de gebruikelijke avond.

Vraag me niet waarom dit indertijd zo is georganiseerd.

Hoe dan ook. De maandagavond was om nog een reden een belangrijke avond in de week: het was ook het moment dat de plaatselijke voorganger, meestal een herder, spreekuur hield.

Dat was een heel gedoe. De voorganger hield zitting in een aparte ruimte, de spreekkamer. In een andere ruimte, vaak een zaal ernaast (ApGen kerken kenmerken zich door een grote hoeveelheid vergaderruimtes in verschillende grootten). Er werd vaak druk gebruik gemaakt van het spreekuur, dus het had wel iets van een wachtkamer bij de huisarts. Je keek elkaar wat ongemakkelijk aan en onwillekeurig zat je toch te bedenken wat het onderwerp van gesprek van de anderen zou zijn. Ondertussen was in de spreekkamer het gemurmel van de voorganger en degene(n) die bij hem (altijd een man in die tijd) zaten te horen. Ergens klonk dan ook opeens het geluid van een orgel en het zangkoor. Omdat het een oefenavond betrof, werd het gezang regelmatig onderbroken door de stem van de dirigent die dan weer een andere partij wilde horen of een gedeelte uit het lied en zo verder. Een wirwar van geluiden die ik nog steeds goed terug kan halen in mijn herinnering.

Als je deel uitmaakte van het zangkoor, dan kon je je beurt wel afwachten terwijl je met het koor mee repeteerde. Nadeel was dan weer wel dat je voor iedereen zichtbaar de bank uit moest kruipen en de zaal moest verlaten.

Waarover sprak je met de voorganger?

Daar was geen enkele afspraak over en het kon dan ook echt overal over gaan. Als ik voor mezelf terughaal waarvoor ik hem in de loop der jaren heb opgezocht:
- mijn studiekeus,
- mijn verkering met een niet-apostolisch meisje (dat was wat),
- omdat ik vragen had over allerlei zaken, zoals: wat is nu eigenlijk "de ziel", waaraan denk je als je tot God bidt? Is de apostel hetzelfde als God?
- omdat ik lid wilde worden van het zangkoor,
- omdat ik geen lid meer wilde zijn van het zangkoor,
- omdat ik ging verhuizen,
- omdat ik worstelde met mijn geweten: ik had geëxperimenteerd met het roken van hasjies,
- en zo voort
- en zo voort

Voorgangers houden geen spreekuur meer, maar zijn nog wel te benaderen voor een gesprek of een vraag of een dilemma. Heel eerlijk gezegd, ik maak daar geen gebruik meer van.

Maar nu terug naar dat zangkoor.Apostolische koren zijn meerstemmig opgebouwd: sopranen, alten, tenoren, baritons, diepe bassen. Bij de tenoren zijn er dan ook nog de hoge en tweede tenoren. Koormuziek is veelal 4-stemmig, maar cantates kunnen weer meerstemmig dan deze 4 zijn. Kortom, de koren kunnen behoorlijk gecompliceerd materiaal aan, alhoewel het ene koor natuurlijk beter presteert dan het andere.

De liederen zijn, naarmate we verder in de tijd komen, eigen composities en zeker de laatste 15 jaar worden er wonderlijk mooie teksten met onderliggende muziek geschreven.

Waar in de periode dat ik deel uit ging maken van het zangkoor, de aanwas van nieuwe leden geen enkel probleem was, zie je de laatste decennia dat ook hier de vergrijzing hard toeslaat. De koren worden steeds kleiner en de verhouding tussen de verschillende partijen raakt soms verstoord. Ook organisten worden steeds schaarser. Steeds vaker wordt het kerkorgel vervangen door een piano. Hier is op zichzelf niks mis mee, maar het is ook wel tekenend voor de huidige situatie.

Het is nu maandagavond en ik zit op mijn werk dit stukje te schrijven. Ik wacht op de vergadering van mijn raad van toezicht, dus het wordt een latertje vanavond. Ik heb plezier in mijn werk en ook een uitstekende relatie met mijn raad van toezicht. Toch denk ik stiekem aan die koorrepetities in het kerkgebouw van het ApGen.

Ik weet, als je hier langs rijdt, zie je de ramen van de grote zaal verlicht. Je kan je ze horen zingen. Onze koren. Onze wonderdoeners als het gaat om de sfeer en de diepgang tijdens een eredienst. Ze zijn er gelukkig nog.

Alleen in de spreekkamer van de voorganger is het licht uit.

Al jaren...